2021 her kesimden insan için oldukça zor bir yıl oldu. Ekonomik, siyasi ve doğal olayların da aralarında olduğu birçok olumsuz gelişme yaşandı geride bıraktığımız yılın içinde. Milletçe üzüldüğümüz sayısız sorunlar yaşandı.

Öncelikle 2020 yılında hayatımıza giren Covid-19 belasının aşısının bulunması ile 2021 yılına umutla girmiştik. Fakat, çok geçmeden global anlamda rekor vaka artışlarıyla hayal kırıklığına uğradık. Önce Delta sonra Omicron varyantı derken moral bozukluğu yaşadık. Bir de iki doz mRNA aşısının yetersiz kaldığını ve ek doz aşıların gerekli olduğunu öğrendiğimizde 2021’den iyiden iyiye nefret ettik.

2021 dünyada siyasi anlamda çok önemli değişikliklere gebe oldu. ABD başkanı değişti. Almanya ve İsrail liderleri de görevlerinden ayrıldı. Tüm dünyada ve güzel ülkemizde sel felaketleri, orman yangınları ve doğal afetler yaşandı.

2021 yılında ekonomik alanda tüm dünyada Covid-19 un olumsuz etkilerini azaltmak amacıyla merkez bankalarının aşırı gevşek para politikalarına başvurmalarına tanık oldu. Bunun sonucunda, ülkelerin çoğu yüksek enflasyonla yüzyüze kaldı. Pandeminin etkisi dünya üzerinde azalmaya başladıkça, ülkeler bu gevşek para politikalarından vazgeçtiler. İlk olarak ABD Merkez Bankası Kasım ayında ilk para sıkılaştırması kararını verdi. Ayrıca bununla da yetinmedi.2022 yılında varlık alımlarını azaltmaya devam edeceğini ve faiz artışı yapacağını duyurdu.

Ülkelerin ekonomilerinin barometresi olan borsalarda ilginç gelişmeler yaşandı. Pandemi nedeniyle 2021 yılına da karamsar giren piyasalar, gevşek para politikaları sonucu bollaşan paradan nasibini aldı. Tüm dünyada borsalar defalarca rekor tazeledi. İMKB de zaman zaman tedirginlik yaşansa da, bu yükselişe kayıtsız kalmadı. 2021 yılını İMKB endeksi  % 25,8 yükselişle tamamladı. Sanayi sektörü pandemiye rağmen büyümesini sürdürdü. Sektörde yer alan şirketler kârlarını oldukça fazla arttırdı. Bunun sonucunda BİST sanayi endeksi  %45 civarında pozitif ayrıştı. İşlem hacmi yüksek hisse senetlerinden oluşan İMKB 30 endeksi borsayı sırtladı. BİST 100 endeksi de Kasım ayında çok güçlü direnci olan 1,585 seviyesini yukarı doğru kırdı. Türk Lirası bazında tarihi zirveler görüldü. İMKB kuruluşundan itibaren ilk defa üç yıl üst üste yılı pozitif getiri ile kapatmış oldu.

2019--25,4

2020--29,1

2021--25,8

2020 yılında İMKB de küçük ölçekli firmalar diyebileceğimiz şirketler oldukça yüksek oranlarda prim yapmıştı. Ancak 2021 yılında durum değişti. Sanayi sektöründeki büyümenin etkisi ve yurt içi yerli yatırımcıların olağanüstü ilgisiyle, büyük ölçekli şirketler çok daha iyi performans gösterdi. Hem İMKB rekor kırdı, hem de büyük şirketlerin hisselerinde sıkışmış olan tasarruf sahipleri, rahat nefes aldı. Bu yükselişe ayak uyduramayan BİST Banka Endeksinin yükselişi ise % 2.4’de kaldı.

2021 yılının Ocak ayında 7.44 TL olan Dolar kuru, Aralık ayında 18.40 TL’ye kadar çıktı. Kurdaki yükselişin önüne geçmek ve kuru dengelemek isteyen TCMB’nın çeşitli müdahaleleri oldu. Fakat başarılı olamadı. Bunun sonucunda eldeki rezervin tüketmeden kuru dengeye oturtabilmek için ‘Kur Korumalı Mevduat Sistemi’ uygulamasına geçildi. Piyasa bu fikri benimsedi. Dolar, kur korumalı mevduat sisteminin açıklamasından hemen sonra, 10.30 TL seviyelerine kadar çekildi. Yazının hazırladığım sıralarda da Dolar 13.25 TL seviyelerindeydi.

2021 yılında yatırım enstrümanlarının getirilerine bir çırpıda bakacak olursak şu tabloyu görebiliriz. 

                           01.01.2021                        31.12.2021         getiri (yüzde)

1 Dolar                 7.44                                    13.20                       77

1 Euro                  9.00                                    15.00                       66

1 gr altın              450                                     770                          70

1 Bitcoin              220.000                              620.000                  180

İMKB 100           1495                                   1895                           26.5

Bu getiriler tasarruf sahipleri için iyi gözükebilir. Ancak özellikle İMKB yatırımcısı hem Dolar bazında, hem de enflasyon karşısında 2021 yılını reel anlamda zararda kapatmıştır. Çünkü yıllık TÜFE enflasyonu % 36.1 ile son 19 yılın en yüksek seviyesinde çıktı. Bu oran Merkez Bankasının Ekim ayındaki enflasyon raporu tahmini olan 18.4’ün iki kat yukarısında bir orandır. Merkez Bankası bu enflasyon oranına herhangi bir faiz artışıyla cevap vermediği için, bankaların vermiş olduğu mevduat oranları da reel faiz olarak -22 puan aşağıda kaldı. Bu durum sürdürülemez. Tüm ülkelerin enflasyonla mücadele ve sıkılaşan finansal koşullara uyum aşamasında faiz arttırdığı bir noktada, bir şeyler yapma zamanının geldiği ortadadır. Bence Merkez Bankası açıkladığı ‘Kur Korumalı Mevduat Sistemi’ üzerinde çalışıp, daha da geliştirmelidir. Bu sisteme enflasyon, altın, kira gibi değişken varlıkları da dahil etmek gerekir diyor, hepinize sağlıklı, mutlu ve kazançlı bir yıl diliyorum.

Kalın sağlıcakla…